Elvetos έγραψε: ↑Τετ Απρ 16, 2025 10:42 am
Κοίτα είπες οτι δεν πιστεύεις οτι υπάρχει μέσος άνθρωπος απο άποψη ορίων κατανόησης. Αυτό είναι λάθος έτσι? Αλλά έστω και να το πιστεύεις, εγώ θα έλεγα, my intuition says that bla bla, και γενικά έτσι κάνω approach αυτά που δεν ξέρω. Πάντα σε αυτά που δεν γνωρίζω απλά ψάχνω το consensus της επιστήμης, όχι επειδή είναι η απόλυτη αλήθεια, αλλά πειδή είναι μάλλον on average η πιο σωστή την στιγμή που μιλάμε πάντα - dynamic ειναι αλλάζει.
Αν πάρεις 1000 ανθρώπους και τους μεγαλώσεις ακριβώς το ίδιο δεν θα κατανοούν με τον ίδιο τρόπο και στον ίδιο βαθμό, όπως δεν θα έχουν και το ίδιο ύψος. Όποτε πολύ απλά τους sortareis και παίρνεις το median.
Δεν είπα οτι πολλά απο τα inequalities μας δεν είναι induced by the society, ή αποτέλεσμα των διαφορετικών ευκαιριών - ΠΡΟΦΑΝΩΣ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ. Αυτό το part είναι το environmental factor. Απλά δεν είναι μόνο αυτό έτσι, και είναι λάθος να το βλέπουμε έτσι. Μπορείς μέσω μόρφωσης να κάνεις τους περισσότερους άνθρωπους να σκέφτονται και να πράττουν ορθολογικά στην ζωή τους? Μπορεί ναι να μπορείς, για αυτό είναι essential να υπάρχει σωστή παιδεία και εκπαίδευση όλων σε μια κοινωνία. Μπορείς να κάνεις τους περισσότερους να κατανοήσουν measure theory ξερω γω? Όχι, όσο και να προσπαθήσεις.
Btw, οι επιστήμονες παρατηρουν οτι οι διαφορές σε intelligence are amplified όσο μεγαλώνουμε. Αυτό έχει και environmental component, αλλά υπάρχει και natural tendency των ανθρώπων να καταπιανονται και να τους αρέσουν πράγματα τα οποία καταλαβαίνουν και αντιλαμβάνονται. 'Ενας ο οποίος ασχολείται χρόνια π.χ. με τα μαθηματικά γίνεται πιο έξυπνος σε higher rate απο έναν που δεν κάνει τίποτα και κοιτάει όλη μέρα τηλεόραση (ακυρο παράδειγμα), αλλά για να σαρέσουν τα μαθηματικά, μάλλον ήδη έχεις higher than average specific intelligence. Τώρα κάτι επίσης πολυ ενδιαφέρον, είχα διαβάσει σε ένα άρθρο οτι για το subset των ατόμων που είναι brilliant, το environment δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο καθώς βρίσκουν τρόπο να κάνουν overcome harsh environments.
Δεν λέω οτι το iq είναι robust measure γενικού intelligence. Εγώ κάνω claim συγκεκριμένα πράγματα. Το iq είναι highly correlated με το ΣΑΤ. Τα πανεπιστήμια κάνουν recruit με βάση το SAT επειδή είναι αποδεδειγμένο οτι αυτοί με higher scores κάνουν perform better ακαδημαικά, ωραία?
Επίσης πάρα πολλές επιχειρήσεις στο industry, έχουν μεγάλο range τέτοιων psychometric test στο hiring procedure τους. Δεν τα έχουν τυχαία εκεί, είναι μελετημένο και είναι πιο likely να κάνεις perform καλά σε αυτά που θέλουν αν κάνεις score high σε αυτά.
Κάποια από τα πράγματα που αναφέρω παρακάτω δεν είναι απαραίτητα σε αντιπαράθεση με αυτά που λες. Απλά ήθελα να γράψω ένα μονοκόμματο κείμενο.
Για τον "μέσο άνθρωπο" όταν λέω ότι "δεν πιστεύω στον μέσο άνθρωπο ως προς τα όρια κατανόησης", δεν εννοώ ότι δεν υπάρχουν διαφορές ικανοτήτων. Εννοώ ότι ο όρος χρησιμοποιείται συχνά κανονιστικά (normative), όχι περιγραφικά. Δηλαδή για να δικαιολογήσει πώς γράφουμε, σε ποιους απευθυνόμαστε και τι θεωρούμε ότι "δικαιούνται να καταλάβουν". Αυτό είναι που με απασχολεί, δεν θέλω να προεξοφλώ την κατανόηση κανενός με βάση proxies όπως SAT ή IQ.
Για τα psychometric tests, συμφωνώ ότι έχουν προγνωστική ισχύ σε συγκεκριμένα πλαίσια. Μελέτες όπως είπες έχουν δείξει ότι το SAT συσχετίζεται σε υψηλό βαθμό με το IQ (r ≈ 0.8), και ότι προγράμματα προετοιμασίας μπορούν να αυξήσουν τα σκορ, κατά μέσο όρο, κατά 18-33 μονάδες στα μαθηματικά και 8-24 μονάδες στο λεκτικό μέρος.
Η εκπαίδευση επηρεάζει το IQ: κάθε επιπλέον έτος εκπαίδευσης μπορεί να αυξήσει κατά 1–5 μονάδες το IQ. Άρα δεν μιλάμε για σταθερές, "έμφυτες" μετρήσεις. Αφού το IQ αυξάνεται με το σχολείο, με στρατηγική σκέψη ή με καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, τότε ό,τι κι αν μετράει, δεν είναι "φυσικό σταθερό". Είναι φαινόμενο που μεταβάλλεται, διαμορφώνεται, και σε κάποιο βαθμό καλλιεργείται.
Για τις γνωστικές διαφορές γενικά δεν λέω ότι όλοι μπορούν να μάθουν measure theory (ούτε εγώ μπορώ
). Αλλά λέω ότι δεν ξέρουμε εκ των προτέρων ποιος μπορεί και ποιος όχι, και πολλές φορές το ποιος "δεν μπορεί" είναι αποτέλεσμα προκατάληψης ή άνισης πρόσβασης. Η επίδοση σε standardized tests είναι μόνο μία πτυχή της κατανόησης.
Εδώ είναι κρίσιμο να σημειώσω κάτι. Ο όρος "νοημοσύνη" παραμένει εξαιρετικά ασαφής. Εσύ επικεντρώνεσαι αποκλειστικά σε μία εκδοχή τη λογικο-αναλυτική, αυτή που μετρούν IQ τεστ και SAT. Αλλά δεν ξέρουμε τι είναι τελικά η ευφυια. Αν είναι να δούμε την ευφυια μόνο μέσα από το φίλτρο του problem solving, τότε οκ ο Αϊνστάιν (Hilbert, von Neumann και η υπόλοιπη συμμορία) είναι το πρότυπο. Αν όμως λάβουμε υπόψη τη μουσική, τη συναισθηματική, τη δημιουργική ευφυια, τότε εξίσου ευφυείς είναι ο Μότσαρτ, ο Freddie Mercury, ο Miyazaki ή ένας καταξιωμένος αυτοδίδακτος τεχνίτης που μπορεί να κατασκευάσει ολόκληρο μηχανισμό από μνήμη. Μη σου πω και για τον Καρμέλο Άντονι που έλεγαν ότι το σημαντικότερο προτέρημα του είναι το πόσο γρήγορα μπορεί να "μεταφέρει" αυτά που έμαθε στην προπόνηση, σε συνθήκες αγώνα.
Η νοημοσύνη δεν είναι ένα πράγμα, και γι’αυτό δεν χωράει σε έναν αριθμό. Για να γίνω σουπερ κλισέ, θα βάλω λίγο Howard Gardner: "αν μετράς ένα ψάρι από την ικανότητά του να σκαρφαλώνει δέντρα, θα νομίζεις πως είναι ηλίθιο".
Για το "εναγκαλισμό των ανισοτήτων" (
):
Ναι, αλλά με διάκριση. Κάποιες ανισότητες είναι βιολογικά εδραιωμένες, άλλες κοινωνικά ενισχυμένες, και οι περισσότερες είναι ένα υβρίδιο των δύο. Το να τις "αγκαλιάσουμε" σημαίνει πρώτα να τις κατανοήσουμε με επιστημονική και κοινωνική εντιμότητα. Αν δεν ξεχωρίσουμε ποιες είναι ποιες και αν απλώς τις "αγκαλιάσουμε" υπάρχει κίνδυνος να νομιμοποιήσουμε αθέμιτες ιεραρχίες. Επίσης πρέπει να προσέξουμε πώς χρησιμοποιείται το IQ: όχι ως τεκμήριο "αξίας", ούτε ως προκαθοριστής δυνατοτήτων, αλλά (στην καλύτερη περίπτωση) ως ένας φτωχός δείκτης πιθανών γνωστικών μοτίβων σε έναν δεδομένο χρόνο.
Στο industry κάποτε σε ρωτούσαν και πόσες μπάλες γκολφ χωράνε σε ένα 747 ή τι θα κάνεις αν γίνεις πολύ πολύ μικρός και έχεις παγιδευτεί σε ένα blender που θα αρχίσει να δουλεύει σε 60 δευτερόλεπτα. Δεν μου λέει κάτι αυτό. Το παράτησαν. Ένας καλός βαθμός στο SAT δείχνει ότι έχεις προετοιμαστεί καλά για το SAT. Αφού λες κι εσύ ότι η γνωστική ικανότητα αυξάνεται με την εκπαίδευση τότε αν η επίδοση στο SAT επηρεάζεται σημαντικά από περιβαλλοντικούς παράγοντες, τότε η χρήση του ως βασικό κριτήριο εισαγωγής στα πανεπιστήμια δεν είναι ουδέτερη, αλλά αναπαράγει ή και ενισχύει τις ήδη υπάρχουσες κοινωνικές ανισότητες.
Έχεις δύο παιδιά, Α και Β. Έστω ότι γεννιούνται με τα ίδια χαρακτηριστικά. Το ένα πάει σε "καλά σχολεία", έχει ήρεμο οικογενειακό περιβάλλον κλπ. Το άλλο δεν ήταν τόσο τυχερό στη ζωή. Έρχεται η ώρα να δώσουν για SAT. Δεν αντιλέγω ότι *εκείνη τη δεδομένη στιγμή* που το παιδί Α που γράφει καλύτερα από το παιδί Β θα τα καταφέρει καλύτερα στο πανεπιστήμιο. Απλά δεν μπορούμε να δούμε το παιδί Β και να πούμε "είσαι χαζό εσύ, δεν θα καταλάβεις αυτό που θέλω να πω".
Τέλος, προσωπικά δεν έχω πρόβλημα με τη στατιστική προσέγγιση (προφανώς). Έχω πρόβλημα όταν αυτή μεταφράζεται σε πολιτική ή πολιτισμική ανωτερότητα. Ξέρω φυσικά πως ούτε εσύ το υποτιμάς αυτό.
)